1-1-7- محدودیت ها و مزایای سیستم های خبره
دستاورد سیستمهای خبره را میتوان صرفهجویی در هزینهها و نیز تصمیمگیریهای بهتر و دقیقتر و بسیاری موارد تخصصیتر دیگر عنوان کرد. استفاده از سیستمهای خبره برای شرکتها میتواند صرفهجویی به همراه داشته باشد.
در زمینه تصمیمگیری نیز گاهی میتوان در شرایط پیچیده، با بهرهگیری از چنین سیستمهایی تصمیمهای بهتری اتخاذ کرد و جنبههای پیچیدهای را در مدت زمان بسیار کمی مورد بررسی قرار داد که تحلیل انها به روزها زمان نیاز دارد.
از سوی دیگر، بهکارگیری سیستمهای خبره محدودیتهای خاصی دارد. به عنوان نمونه، این سیستمها نسبت به انچه انجام میدهند، هیچ <حسی>ندارند. چنین سیستمهایی نمیتوانند خبرگی خود را به گسترههای وسیعتری تعمیم دهند؛ چراکه تنها برای یک منظور خاص طراحی شدهاند و پایگاه دانش انها از دانش متخصصان ان حوزه نشأت گرفته و از اینرو محدود است.
چنین سیستمهایی از انجا که توسط دانش متخصصان تغذیه اطلاعاتی شدهاند، در صورت بروز برخی موارد پیشبینی نشده، نمیتوانند شرایط جدید را به درستی تجزیه و تحلیل نمایند.
میزان مطلوب بودن یک سیستم خبره اصولاً به میزان قابلیت دسترسی به ان و میزان سهولت کار با ان بستگی دارد. می توان مزایایی که یک سیستم خبره در برابر انسان خبره دارد را به این صورت نام برد: برخلاف انسان متخصص که نیاز به خواب، استراحت و غذا و ... دارد، یک سیستم متخصص 24 ساعت در شبانه روز و 365 روز در سال قابل دسترس است. دانش سیستم خبره از بین نمیرود بلکه می توان ان را ذخیره نمود و حتی بسادگی می توان ان را کپی برداری کرد. یک سیستم متخصص همواره دارای حداکثر کارایی خود است ولی به محض انکه یک انسان متخصص خسته شود صحت توصیه های وی ممکن است کاهش یابد. یک سیستم متخصص دارای شخصیت نیست. همانطور که شما هم درک کرده اید شخصیت های افراد مختلف اغلب با یکدیگر سازگار نیستند. اگر شما با یک متخصص رفیق یا دوست یا حداقل موافق نباشید، انگاه احتمالاً شانس اندکی برای استفاده از دانش این فرد خواهید داشت. عکس این حالت نیز صحیح است. اخرین برتری سیستم های خبره این است که به سادگی و با کپی برداری این برنامه از دستگاهی به دستگاه دیگر و در کمترین زمان ممکن می توان یک سیستم متخصص دیگر بوجود اورد در حالی که تبدیل یک انسان به یک متخصص زمانی طولانی نیاز دارد.
مزایای سیستمهای خبره را میتوان به صورت زیر دستهبندی کرد:
-
افزایش قابلیت دسترسی: تجربیات بسیاری از طریق کامپیوتر دراختیار قرار میگیرد و به طور سادهتر میتوان گفت یک سیستم خبره، تولید انبوه تجربیات است.
-
کاهشهزینه: هزینهکسبتجربهبرایکاربربهطورزیادیکاهشمییابد.
-
کاهش خطر: سیستم خبره میتواند در محیطهایی که ممکن استبرای انسان سخت و خطرناک باشد نیز بکار رود.
-
دائمی بودن: سیستمهای خبره دائمی و پایدار هستند. بعبارتی مانندانسانها نمیمیرند و فنا ناپذیرند.
-
تجربیات چندگانه: یک سیستم خبره میتواند مجموع تجربیات واگاهیهای چندین فرد خبره باشد.
-
افزایش قابلیت اطمینان: سیستمهای خبره هیچ وقت خسته وبیمار نمیشوند، اعتصاب نمیکنند و یا علیه مدیرشان توطئه نمیکنند، درصورتی که اغلب در افراد خبره چنین حالاتی پدید میاید.
-
قدرت تبیین[1]: یک سیستم خبره میتواند مسیر و مراحلاستدلالی منتهی شده به نتیجهگیری را تشریح نماید. اما افراد خبره اغلباوقات بدلایل مختلف (خستگی، عدم تمایل و…) نمیتوانند این عمل را در زمانهای تصمیمگیری انجام دهند. این قابلیت، اطمینان شما را در موردصحیح بودن تصمیمگیری افزایش میدهد.
-
پاسخ دهی سریع: سیستم های خبره سریع و در اسرع وقت جواب می دهند.
-
پاسخدهی در همه حالات: در مواقع اضطراری و مورد نیاز، ممکن است یک فرد خبره بخاطر فشار روحی و یا عوامل دیگر، صحیحتصمیمگیری نکند ولی سیستم خبره این معایب را ندارد.
-
پایگاه تجربه: سیستم خبره میتواند همانند یک پایگاه تجربهعمل کند و انبوهی از تجربیات را در دسترس قرار دهد.
-
اموزش کاربر: سیستم خبره میتواند همانند یک خوداموز هوش[2] عمل کند. بدین صورت که مثالهایی را به سیستم خبرهمیدهند و روش استدلال سیستم را از ان میخواهند.
-
سهولت انتقال دانش: یکی از مهمترین مزایای سیستم خبره، سهولت انتقال ان به مکانهای جغرافیایی گوناگون است. این امر برایتوسعهکشورهاییکه استطاعت خرید دانش متخصصانرا ندارند، مهماست.
|